YASAL ÖNALIM HAKKI
Yasal önalım hakkına ilişkin düzenlemeler Türk Medeni Kanunu’nda taşınmaza ilişkin devir haklarının kısıtlanması konusunda 732. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Konuya ilişki kanun maddeleri yazının sonuna eklenecektir.
Yasal önalım hakkı, sahibine bu hakka tabi taşınmazın satışı sırasında öncelikli olarak alım hakkı tanınmasıdır.
Yasal önalım hakkına konu olan taşınmaz üzerinde paylı mülkiyet bulunur. Taşınmazın pay sahiplerinden birinin payını satmaya karar vermesi halinde kanunen paydaşların menfaatlerinin korunması için paydaşlara o payı almada önalım hakkı tanınmıştır.
Kanunda düzenlenen şekline göre yapılan satış alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilir. Kanun paydaşlara bildirim yapılmasını ve bu bildirimin noter vasıtasıyla yapılmasını zorunlu kılmıştır. Dolayısıyla bu bildirim yükümlülüğü yerine getirilmediğinde paydaşların önalım davası açma hakkı doğacaktır.
Yasal önalım hakkı satışın bildirildiği tarihten itibaren 3 ay ve her halde ise satıştan itibaren 2 yıl geçmesiyle düşer. Önalım hakkını kullanmak isteyen paydaş bu hakkı alıcıya karşı dava açarak kullanabilir. Bu davanın payını satan paydaşa değil payı satın alana yöneltildiğine dikkat etmek gerekir.
Yasal önalım hakkına ilişkin dava taşınmazın bulunduğu yer asliye hukuk mahkemesinde açılır.
SÖZLEŞMEDEN DOĞAN ÖNALIM HAKKI
Önalım hakkı yukarıda anlatıldığı şekilde paylı mülkiyetten kaynaklanabileceği gibi sözleşmeden de kaynaklanabilir. Sözleşmeden kaynaklanan önalım hakkı Türk Medeni Kanunu’nun 735. Maddesinde düzenlenmiştir.
Buna göre paylı mülkiyette bulunmayan taşınmaz için sözleşmeyle birisine önalım hakkı tanınarak tapu kütüğüne şerh verilmesi mümkündür. Sözleşmeden doğan önalım hakkı tapuya verilen şerhte belirtilen sürede ve belirtilen koşullara göre her malike karşı kullanılabilir. Tapuya verilen bu şerhin etkisi 10 yıl geçmesiyle son bulur.
Bu konuda diğer huşularda yasal önalım hakkına ilişkin düzenlemeler uygulanır.
Önalım hakkına ilişkin dava ve danışmanlık işleri için Egra hukuk bünyesinde yer alan uzman kadroyla iletişime geçebilirsiniz.
KANUN METNİ:
Madde 732- Paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması hâlinde, diğer paydaşlar önalım hakkını kullanabilirler.
Madde 733- Cebrî artırmayla satışlarda önalım hakkı kullanılamaz.
Önalım hakkından feragatin resmî şekilde yapılması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir. Belirli bir satışta önalım hakkını kullanmaktan vazgeçme, yazılı şekle tâbidir ve satıştan önce veya sonra yapılabilir.
Yapılan satış, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilir.
Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirildiği tarihin üzerinden üç ay ve her hâlde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer.
Madde 734- Önalım hakkı, alıcıya karşı dava açılarak kullanılır.
Önalım hakkı sahibi, adına payın tesciline karar verilmeden önce, satış bedeli ile alıcıya düşen tapu giderlerini, hâkim tarafından belirlenen süre içinde hâkimin belirleyeceği yere nakden yatırmakla yükümlüdür.
Madde 735- Tapu kütüğüne şerh verilen sözleşmeden doğan önalım hakkı, şerhte belirtilen sürede ve belirtilen koşullara göre her malike karşı kullanılabilir. Kütükte koşullar belirtilmemişse taşınmazın üçüncü kişiye satışındaki koşullar esas alınır.
Şerhin etkisi her durumda, şerhin verildiği tarihin üzerinden on yıl geçmekle sona erer.
Yasal önalım hakkının kullanılmasına ve vazgeçmeye ilişkin hükümler sözleşmeden doğan önalım hakkında da uygulanır.
Önalım hakkına ilişkin dava ve danışmanlık işleri için Egra hukuk bünyesinde yer alan uzman kadroyla iletişime geçebilirsiniz.
Egra Hukuk İle Yasal Önalım Hakkınızı Koruyun! Uzman Danışmanlık Ve Çözümlerimizle Haklarınızı Güvence Altına Alın. Ayrıntılı Bilgi İçin Hemen Tıklayın!