YABANCI UYRUKLU BİR KİŞİNİN TÜRK VATANDAŞLIĞI ALMASI SÜRECİ VE YOLLARI

 

Türk vatandaşlığı iki halde kazanılır; doğumla (aslen) kazanma ve sonradan (müktesep) kazanma

 

  1. Türk Vatandaşlığının Doğumla Kazanılması:

 

Bu durum kendi altında soy bağı ile kazanma ve doğum yeri esasına göre kazanma olarak ikiye ayrılır.

 

1.a. Soy bağı Esasına Göre Kazanılması:

 

Bu durumda önemli olan ana veya babanın vatandaşlığıdır. TVK m.7/f.1 hükmüne göre Türkiye içinde veya dışında Türk vatandaşı ana veya babadan doğan çocuk Türk vatandaşıdır.

  • Türk vatandaşı ana ve yabancı babadan evlilik birliği dışında doğan çocuk Türk vatandaşıdır.
  • Türk vatandaşı baba ve yabancı anadan evlilik birliği dışında doğan çocuk soybağının kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine getirilmesiyle Türk vatandaşlığını kazanır.

 

1.b. Doğum Yeri Esasına Göre Kazanılması:

 

TVK m.8’e göre vatandaşlığın bu şekilde kazanılması için iki şart gereklidir.

  • Kişi Türkiye’de doğmuş olmalıdır.
  • Çocuk yabancı ana ve babasından dolayı doğumla vatandaşlık kazanamamış olmalıdır.

 

  1. Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılması

 

Bu durum da kendi altında yetkili makam kararıyla kazanma ve seçme hakkının kullanılması yoluyla kazanma olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

 

2.a. Yetkili Makam Kararıyla Kazanma:

 

Yetkili makam kararıyla kazanma altı farklı şekilde olabilir:

 

  • Genel yolla kazanma (m.11)
  • İstisnai yolla kazanma (m.12)
  • İkamet şartı aranmaksızın yeniden kazanma (m.13),
  • İkamet şartına bağlı olarak yeniden kazanma (m.14)
  • Evlenme yoluyla kazanma (m.16)
  • Evlat edinilme yoluyla kazanma (m.17)

 

Yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının kazanılmasında başvuru ve usulü hakkında detaylı makalemize sitemizden ulaşabilirsiniz.

 

2.b.Seçme Hakkının Kullanılması Yoluyla Kazanma (TVK m.21):

 

TVK m. 21’e göre “27 nci madde uyarınca ana veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybeden çocuklar ergin olmalarından itibaren üç yıl içinde seçme hakkını kullanmak suretiyle Türk vatandaşlığını kazanabilirler. “

Bu kişilerin bu yolla vatandaşlık kazanabilmeleri için kendi milli kanunlarına göre ergin olmaları gerekmektedir.

Bu yolla vatandaşlığın kazanılmasında idarenin takdir yetkisi yoktur. Seçme hakkıyla vatandaşlık karar tarihinden itibaren kazanılır. Bu şekilde vatandaşlık kazanılmasıyla eş ve çocuklar hakkında yetkili makam kararıyla vatandaşlığın kazanılmasına ilişkin hükümler uygulanır.

Bu hakkı kişinin ergin olmasından itibaren üç yıl içerisinde kullanması gerekir. Eğer üç yılı geçirirlerse ikamet şartı aranmaksızın yeniden Türk vatandaşlığının kazanılması imkanından (yetkili makam kararıyla kazanma) yaralanarak Türk vatandaşlığına başvurabilirler.

Daha fazla bilgi için vatandaşlık başvurusu ve süreci hakkında Egra hukuk’un uzman kadrosuna danışabilirsiniz. 

 

YETKİLİ MAKAM KARARIYLA TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASI

 

Yetkili makam kararıyla kazanma; genel yolla kazanma, istisnai yolla kazanma, ikamet şartı aranmaksızın yeniden kazanma, ikamet şartına bağlı olarak yeniden kazanma, evlenme yoluyla kazanma ve evlat edinilme yoluyla kazanma olmak üzere altı şekilde söz konusu olabilir.

 

Yetkili makam kararıyla kazanmada şartların yerine getirilmesi vatandaşlığın kazanılması için yeterli değildir yetkili makamın da izni gerekmektedir. Yetkili makamın bu konuda takdir hakkı vardır. Kişi tüm şartları yerine getirince dahi vatandaşlık başvurusunun kabul edileceği kesin değildir.

 

  1. Genel Yolla Türk Vatandaşlığının Kazanılması (TVK m.11):

 

Bu şekilde vatandaşlığın kazanılmasında yetkili makam İçişleri Bakanlığı’dır. TVK m.11’de bu şekilde vatandaşlığın kazanılması için sekiz şart öngörülmüştür. Gerekli şartlar;

 

  • Kendi millî kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak,
  • Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmek
  • Türkiye'de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmek,
  • Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmamak,
  • İyi ahlak sahibi olmak,
  • Yeteri kadar Türkçe konuşabilmek
  • Türkiye'de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmak,
  • Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak.

 

Kesintisiz beş yıl ikamet etmek bakımından aranan ikamet süresi içinde toplam bir yılı geçmemek üzere Türkiye dışında bulunması ikamette kesinti anlamına gelmeyip aranan beş yıla dahil edilecektir.

 

  1. İstisnai Yolla Türk Vatandaşlığının Kazanılması (TVK m.12)

 

TVK m.12’deki nitelikleri taşıyan yabancılar genel şartlar aranmaksızın Cumhurbaşkanının kararı ile vatandaşlığı kazanabilir. Bu halde sadece milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartı aranır.

 

Bu yoldan Türk vatandaşlığını kazanabilecek kişiler beş grup halinde sayılmıştır.

 

  • Türkiye'ye sanayi tesisleri getiren veya bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal, sportif, kültürel, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmeti geçen ya da geçeceği düşünülen ve ilgili bakanlıklarca haklarında gerekçeli teklifte bulunulan kişiler.
  • 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca ikamet izni alanlar (Bu kişiler Türkiye’de çalışmayan ancak Cumhurbaşkanınca belirlenecek kapsam ve tutarda yatırım yapacaklar ile bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğudur.)
  • Turkuaz Kart sahibi yabancılar ve bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu.
  • Vatandaşlığa alınması zaruri görülen kişiler (Göçmen olarak kabul edilen kişiler Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup, yerleşmek amacıyla tek başına veya toplu halde Türkiye'ye gelip İskân Kanunu gereğince kabul olunanlardır. (İskân Kanunu m.3/f.1-d))

 

  1. İkamet Şartı Aranmaksızın Türk Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması (TVK m.13):

 

Daha önceden Türk vatandaşı olan fakat bir şekilde bu vatandaşlığı kaybeden kişilerin daha hafif şartlarla İçişleri Bakanlığı kararıyla yeniden Türk vatandaşlığını kazanabildiği haldir.

 

Bu ihtimalde aranan tek şart milli güvenlik bakımından engel teşkil edecek bir halin bulunmamasıdır.  Bu şekilde Türk vatandaşlığını kazanabilecek üç grup vardır:

 

  • Çıkma izni almak suretiyle vatandaşlığını kaybedenler
  • Ana veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybedenlerden ergin olmalarından itibaren üç yıl içinde seçme hakkını kullanmayanlar
  • Mülga 403 sayılı TVK m.25'in (a), (ç), (d) ve (e) bentleri uyarınca Türk vatandaşlığını kaybetmiş olan kişiler ile Mülga 1312 sayılı TVK'ye göre vatandaşlıktan ıskat edilmiş kişiler.

 

  1. İkamet Şartına Bağlı olarak Türk Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması (TVK m.14):

 

Bu şekilde vatandaşlığın kazanılmasın için milli güvenlik bakımından engel teşkil edecek halin bulunmaması ve Türkiye’de üç yıl ikamet etmesi gerekmektedir.

İkamet şartına bağlı olarak vatandaşlığı yeniden kazanabilecek iki grup vardır:

 

  • TVK m.29 uyarınca Türk vatandaşlığı kaybettirilenler (TVK m.29’da belli bazı eylemlerde bulunan kişilerin vatandaşlıklarının CB kararıyla kaybettirileceği düzenlenmiştir. Bu kişiler CB kararıyla vatandaşlığını kaybettiğinden ikamet şartlı olarak yeniden vatandaşlık almalarında yetkili makam da CB’dir )
  • TVK m.34 uyarınca Türk vatandaşlığını seçme hakkını kullanmak suretiyle kaybedenler (Bu kişilere vatandaşlık vermek bakımından yetkili makam içişleri Bakanlığıdır.)

 

  1. Evlenme Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması (TVK m.16):

 

Bir Türk vatandaşıyla en az üç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden kişiler bu yola başvurabilirler. Bu yolla vatandaşlığın kazanılması için üç şart gereklidir.

 

  • Aile birliği içinde yaşama
  • Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama,
  • Milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek hali bulunmamak

 

TÜRK VATANDAŞLIĞININ YETKİLİ MAKAM KARARIYLA KAZANILMASINDA BAŞVURU USULÜ VE ESASLAR:

 

Türk vatandaşlığını sonradan kazanmak isteyen kişinin öncelikle vatandaşlık başvurusunda bulunması gereklidir. TVK m.37 uyarınca Türk vatandaşlığının kazanılmasına ilişkin başvurular yurt içinde ikamet edilen yer valiliğine, yurt dışında ise dış temsilciliklere bizzat veya bu hakkın kullanılmasına ilişkin vekâletname ile yapılır

 

Türk vatandaşlığını genel yolla veya evlenmeye yoluyla kazanmak isteyen yabancıların başvuru için gerekli şartları taşıyıp taşımadıklarının tespiti, illerde oluşturulan vatandaşlık başvuru inceleme komisyonu tarafından yapılır. (TVK m.18)

 

Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılardan başvuru için gerekli şartları taşıyanların adına vatandaşlık dosyası düzenlenir ve karar verilmek üzere İçişleri Bakanlığına gönderilir. İçişleri Bakanlığınca yapılacak inceleme ve araştırma sonucunda durumu uygun bulunanlar İçişleri Bakanlığı kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilirler, uygun görülmeyenlerin talepleri ise İçişleri Bakanlığınca reddedilir. (TVK m.19) Ancak TVK m.12 uyarınca istisnai yolla vatandaşlığın kazanılması ile TVK m.14 uyarınca kaybettirme yoluyla Türk vatandaşlığını kaybedenlerin ikamet şartına bağlı olarak yeniden Türk vatandaşlığını kazanmasına ilişkin kararları verme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir.

 

Türk vatandaşlığının kazanılmasına ilişkin kararlar, karar tarihinden itibaren hüküm ifade eder. (TVK m.20/f.1)

 

Bu yolla vatandaşlığım kazanılması diğer eşi etkilemez. Ama ana ve baba birlikte vatandaşlığı kazanmışsa çocuk da kazanır.  Sadece biri kazanmışsa ve diğer eşin muvafakati varsa (velayeti kendisinde olan) çocuk da Türk vatandaşlığını kazanır.

Daha fazla bilgi için vatandaşlık başvurusu ve süreci hakkında Egra hukuk’un uzman kadrosuna danışabilirsiniz. 

 

SIKÇA SORULAN SORULAR:

 

  1. Türk' le Evlenen Yabancı, Türk Vatandaşlığını Nasıl Kazanır?

 

Bir Türk vatandaşıyla en az üç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden kişiler bu yola başvurabilirler. Bu yolla vatandaşlığın kazanılması için üç şart gereklidir.

 

  • Aile birliği içinde yaşama
  • Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama,
  • Milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek hali bulunmamak

 

  1. Yabancı İçin Kesintisiz 5 Yıl İkamet Ne Demek?

 

Başvuran yabancının başvuru tarihinden geriye gidildiğinde beş yıl boyunca Türkiyede ikamet edilmesi aranmaktadır bu hususta önemli olan yabancının ikametinin yasal yollarla gerçekleşmiş olmasıdır.

 

Kesintisiz beş yıl ikamet etmek bakımından aranan ikamet süresi içinde toplam bir yılı geçmemek üzere Türkiye dışında bulunması ikamette kesinti anlamına gelmeyip aranan beş yıla dahil edilecektir.

 

  1. Vatandaşlık Hangi Yollarla Kazanılır?

 

1.a. Doğumla Kazanılması

            1.a.1. Soybağı Esasına Göre Kazanılması

1.a.2. Doğum Yeri Esasına Göre Kazanılması

1.b. Sonradan Kazanılması

            1.b.1 Yetkili Makam Kararıyla Kazanılması

            - Genel Yolla Kazanma

            - İstisnai Yolla Kazanılması

- İkamet şartı aranmaksızın yeniden kazanma (m.13),

- İkamet şartına bağlı olarak yeniden kazanma (m.14)

- Evlenme yoluyla kazanma (m.16)

- Evlat edinilme yoluyla kazanma (m.17)

 

1.b.2. Seçme Hakkı Kullanılarak Kazanılması

Egra Hukuk, ikametle, evlenmeyle ve yatırımla vatandaşlık alma, Türkiye'de doğan yabancı çocuğun vatandaşlık kazanma süreci ve başvuruda değerlendirilecek hususlar konusunda hukuki destek sağlar.