Mirasta Denkleştirme
Mirasta denkleştirme mirasbırakanın henüz sağken yasal mirasçıları lehine yaptığı bazı tasarruflar sonucunda mirasçıları arasında bozulan eşitliğin yeniden sağlanmasına yöneliktir.
Denkleştirmenin tabi olduğu şartlar şu şekildedir:
-Karşılıksız bir kazandırmanın varlığı
-Kazandırmanın sağlararası bir kazandırma olması
-Kazandırmanın mirasbırakanın malvarlığından yapılmış olması
-Kazandırmanın yasal mirasçıya yapılmış olması
-Mirasçının miras payına mahsuben yapılmış olması
Denkleştirmenin söz konusu olabilmesi için eşitliği bozan tasarrufun karşılıksız bir kazandırma olması ve bu kazandırmanın yasal mirasçı lehine yapılmış olması gerekir.
Miras bırakan kişinin yaptığı kazandırmanın denkleştirmeye tabi olabilmesi için bu kazandırmayı kişinin miras payına mahsuben yapmış olmalı
Kanunda miras bırakanın alt soyu lehine yaptığı karşılıksız kazandırmaların denkleştirmeye tabi olacağı karine olarak öngörülmüştür. Yani karine olarak bu kişiler lehine yapılan kazandırmalar onların miras payına mahsuben yapılmış kabul edilir.
Eşe yapılan kazandırmaların denkleştirmeye tabi olup olmayacağı ise ispat konusudur ve somut olayın özelliklerine göre farklılık gösterecektir.
Kazandırmaya konu olan şey tüketilmiş ya da kusur yokken yok olursa şeyin aynen verilmesinden değil miras payına mahsuben iadesinden söz edilecektir.
Denkleştirme konusu şey üzerinde maddi açıdan meydana gelen değişiklikler için sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır.
Mirasın paylaşımı ve denkleştirme konularında daha detaylı bilgi almak ve hukuki süreçte danışmanlık almak için Egra Hukukun uzman kadrosuyla iletişime geçebilirsiniz.
KANUN METNİ:
Mirasta denkleştirme konusu Türk medeni kanununun 669 ve devamı maddelerinde aşağıdaki gibi düzenlenmiştir.
- Mirasçılar arasında
TMK Madde 669- Yasal mirasçılar, mirasbırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırmaları, denkleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle birbirlerine karşı yükümlüdürler.
Mirasbırakanın çeyiz veya kuruluş sermayesi vermek ya da bir malvarlığını devretmek veya borçtan kurtarmak ve benzerleri gibi karşılık almaksızın altsoyuna yapmış olduğu kazandırmalar, aksi mirasbırakan tarafından açıkça belirtilmiş olmadıkça, denkleştirmeye tâbidir.
- Mirasçılık sıfatının kaybı hâlinde
TMK Madde 670- Mirasın açılmasından önce veya sonra mirasçılık sıfatını kaybeden mirasçıya ait geri verme yükümlülüğü, onun yerini alan mirasçılara, miras paylarında meydana gelen artış oranında geçer.
- Denkleştirme şekli
I. Geri verme veya mahsup
TMK Madde 671- Geri vermekle yükümlü olan mirasçı, dilerse aldığını aynen geri verir; dilerse payından fazla olsa bile değerini miras payına mahsup ettirir. Mirasbırakanın bu kurala aykırı tasarrufları ve mirasçıların tenkise ilişkin hakları saklıdır.
II. Miras payını aşan kazandırmalar
TMK Madde 672- Yapılan kazandırma miras payını aştığı takdirde mirasçı, mirasbırakanın bunu kendisine bırakmak istediğini ispat ederse, bu fazlalık denkleştirmeye tâbi olmaz. Diğer mirasçıların tenkise ilişkin hakları saklıdır.
III. Denkleştirme değeri
TMK Madde 673- Denkleştirme, kazandırmanın denkleştirme anındaki değerine göre yapılır. Yarar ve zarar ile gelir ve giderler hakkında mirasçılar arasında sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır.
- Eğitim ve öğrenim giderleri
TMK Madde 674- Çocukların eğitim ve öğrenimi için yapılan giderler sebebiyle geri verme yükümlülüğü, mirasbırakanın aksini arzu ettiği ispat edilmedikçe, ancak alışılmış ölçüleri aşan kısım için mevcuttur. Eğitim ve öğrenimini tamamlamamış olan veya engelliliği bulunan çocuklara, paylaşmada hakkaniyete uygun bir ödeme yapılır.
- Hediyeler ve evlenme giderleri
TMK Madde 675- Olağan hediyeler ile evlenme sırasında yapılan geleneğe uygun giderler denkleştirmeye tâbi değildir.
Altsoy hısımlarının evlenmelerinde, alışılmış ölçüler içinde yapılan çeyiz giderleri hakkında denkleştirmeye tâbi tutmama arzusunun bulunduğu asıldır.
SIKÇA SORULAN SORULAR
-
Denkleştirme ne zaman söz konusu olur?
Mirasta denkleştirme miras bırakanın henüz sağken yasal mirasçıları lehine yaptığı bazı tasarruflar sonucunda mirasçıları arasında bozulan eşitliğin yeniden sağlanmasına yöneliktir. Denkleştirmenin söz konusu olabilmesi için eşitliği bozan tasarrufun karşılıksız bir kazandırma olması ve bu kazandırmanın yasal mirasçı lehine yapılmış olması gerekir.
Mirasçılıkta Adaleti Sağlayın. Egra Hukuk Olarak Mirasta Denkleştirme Konusunda Uzmanız. Mirasçı Eşitliği İçin Danışın!