Miras hukukunda tenkis davasına ilişkin düzenlemeler Türk Medeni Kanun’un 560 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir.  Bu düzenlemelere yazımızın ilgili bölümlerinde yer verilecektir.

 

Tenkis Davasına ve Saklı Paya İlişkin:

Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler (TMK m.560/1).

Bu karşılıksız kazandırmalar üçüncü kişiler lehine yapılabileceği gibi saklı paylı mirasçılar lehine de yapılabilir. Kanunun ilgili (TMKm.561) hükmüne göre “Saklı pay sahibi mirasçılara ölüme bağlı tasarrufla yapılan ve tasarruf edilebilir kısmı aşan kazandırmaların onların saklı paylarını aşan kısmı orantılı olarak tenkise tâbi olur. Tenkise tâbi birden fazla ölüme bağlı tasarrufun bulunması hâlinde, saklı pay sahibi mirasçıya yapılan kazandırmanın saklı payı aşan kısmı ile saklı pay sahibi olmayan kimselere yapılan kazandırmalar orantılı olarak tenkis edilir.”

Saklı Paylı Mirasçılar:

Söz konusu saklı paylı mirasçılar

  • Murisin altsoyu,
  • Anne-babası ve
  • Eşidir.

 Kardeşin ise saklı paylı mirasçılığı kaldırılmıştır.

Tenkise Tabi Kazandırmalar:

Tenkise her türlü tasarruf tabi değildir. Tabi olan tasarruflar ise TMK m.565’de düzenlenmiştir.  Düzenlemeye göre;

  1.  Mirasbırakanın, mirasçılık sıfatını kaybeden yasal mirasçıya miras payına mahsuben yapmış olduğu sağlararası kazandırmalar, geri verilmemek kaydıyla altsoyuna malvarlığı devri veya borçtan kurtarma yoluyla yaptığı kazandırmalar ya da alışılmışın dışında verilen çeyiz ve kuruluş sermayesi,
  2. Miras haklarının ölümden önce tasfiyesi maksadıyla yapılan kazandırmalar,
  3. Mirasbırakanın serbestçe dönme hakkını saklı tutarak yaptığı bağışlamalar ve ölümünden önceki bir yıl içinde âdet üzere verilen hediyeler dışında yapmış olduğu bağışlamalar,
  4. Mirasbırakanın saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yaptığı açık olan kazandırmalar.

 

Sonuç:

 

Miras bırakanın tasarruf oranını aşan kazandırmalar tenkise tabidir ve bu kazandırmalar mirasçıların saklı paylarına tecavüz ettiği oranda geçersizdir. (Saklı pay ve tasarruf oranlarının hesaplanması için Egra Hukukla iletişime geçebilirsiniz.),

 

Tenkis Davası:

 

Tenkis davası açılması için saklı paylı mirasçıların dava açma haklarını tasarrufu öğrendikleri tarihten itibaren 1 yıl ve her halde 10 yıl olan hak düşürücü süreler içerisinde öne sürmeleri gerekmektedir.

Mirasta tenkis davasında davacı saklı payı ihlal edilen mirasçılardır. Davalı ise lehine tasarrufta bulunulan kişidir. Davalı yani lehine tasarrufta bulunulan kişi mirasçılardan biri olabileceği gibi, üçüncü bir kişi de olabilir. Bu kişilere karşı tenkis talebinin ileri sürülebilmesi için, kazandırmayı elinde bulunduranların zilyetliklerinin ya da mülkiyetlerinin haksız olması gerekmez.

Davada miras bırakanın son yerleşim yeri asliye hukuk mahkemeleri yetkili ve görevlidir.

Saklı payı ihlal eden tasarrufu tenkis davası ile yasal sınırlara çekildikten sonra davacının ayrıca eda davası açması gerekir.

 

Bu konuda daha detaylı bilgi almak için egra hukuk bünyesindeki uzman kadromuzla iletişime geçebilirsiniz.

 

SIKÇA SORULAN SORULAR:

 

  • Tenkis Davası ile Denkleştirme Kurumu arasındaki farklar nelerdir?

 

Tenkis hem ölüme bağlı tasarruf hem de sağlararası kazandırma ekseninde, miras bırakanın bu tasarruflarda durması gereken sınırı anlatır. Oysa denkleştirme sadece sağlararası kazandırmalarla ilgilenir.

 

Mirasta denkleştirme davası, mirasçıların miras paylarını elde etme taleplerini içerirken; tenkis davasında bu talep sadece mirasçıların saklı payları elde etmelerine yöneliktir.

Miras Hukuku ve Tenkis Davasıyla İlgili Merak Et​ti​ğiniz Her Şey için Uzman Avukatlarımıza Danışın. Miras Haklarınızı Koruyun, Hemen İletişime Geçin! Egra Hukuk.